| Turystyka i przyroda | ||
Gmina Daleszyce. W harmonii z natur? Przekonujemy do korzy?ci p?yn?cych z wizyt w naszych lasach i do zwiedzania okolicy na rozmaite sposoby: pieszo, rowerowo, ?cie?k? dydaktyczn? czy tropem historycznym. Tym samym stworzyli?my dla mieszka?ców, jak i dla go?ci przybywaj?cych do naszej gminy spoza jej granic, mini-przewodnik po najciekawszych atrakcjach turystycznych. Je?li nie uda nam si? na skutek zagro?e? skorzysta? z niego w najbli?szym czasie, liczymy, ?e b?dzie dla Pa?stwa motywacj? na przysz?o??. Zach?camy, by korzysta? z niego przez ca?y rozpoczynaj?cy si? niebawem sezon turystyczny. Gmina Daleszyce to malownicza przestrze? po?o?ona w sercu regionu ?wi?tokrzyskiego; kilkana?cie miejscowo?ci otoczonych lasami chroni tutaj swoje naturalne walory i pozwala na ca?kowite oderwanie si? od zgie?ku du?ego miasta. Jednocze?nie bliskie s?siedztwo ze stolic? województwa, Kielcami, u?atwia komunikacj? i sprawia, ?e na wyci?gni?cie r?ki jest wiele dodatkowych atrakcji. Gdzie wybra? si? na rodzinny spacer, co zobaczy? w wiosenny weekend, czym pochwali? si? i co poleci? osobom goszcz?cym w gminie Daleszyce? Oto kilka propozycji. Cisowsko-Or?owi?ski Park Krajobrazowy W lasach i na ??kach ziemi daleszyckiej znajdziemy bogactwo ro?lin i zwierz?t, a najcenniejsze z nich chronione s? w granicach Cisowsko-Or?owi?skiego Parku Krajobrazowego. Wyst?puje tu kilkadziesi?t rzadkich gatunków ro?lin i ró?norodno?? fauny. Pozosta?o?ci? pradawnej puszczy ?wi?tokrzyskiej s? dwustuletnie buki, d?by i jod?y. Niektóre z drzew maj? status pomników przyrody, podobnie wyst?puj?ce w obr?bie Parku ods?oni?te ska?y z ery paleozoicznej czy dewo?skiej, np. go?oborza w Niwach i ska?y wulkaniczne w Sierakowie. W g??bszych partiach lasów schronienie znajduj? sarny i jelenie, dziki, a nawet ?osie i wilki. Do lokalnych ?eremi powróci?y bobry, ornitolodzy wypatruj? tu ostatnich cietrzewi i chronionych zi?b. W czasach, gdy coraz trudniej znale?? przyrod? nietkni?t? ludzk? r?k?, w granicach Parku Cisowsko-Or?owi?skiego znajdziemy takie wyj?tkowe miejsca. To przede wszystkim Bia?e ?ugi – najwi?kszy w regionie ?wi?tokrzyskim rezerwat torfowiskowy. Jego nazwa pochodzi od bia?ych kwiatów rosn?cej tu we?nianki (?ugi to natomiast w j?zyku gwarowym bagniste ??ki, tereny podmok?e). W rezerwacie mo?na zobaczy? chronion? owado?ern? rosiczk?, ?urawin? b?otn? i storczyki, swoje siedlisko ma tu obj?ty ?cis?? ochron? bocian czarny. Z tego uroczyska bierze pocz?tek jedna z najczystszych rzek w regionie - Czarna Staszowska oraz potok Trupie?. Ro?linno?? torfowiskowa chroniona jest równie? w niewielkim rezerwacie „S?opiec". We wschodniej cz??ci Pasma Cisowskiego znajduje si? rezerwat "Cisów im. prof. Z. Czubi?skiego", utworzony w celu ochrony starodrzewia, a dodatkowym atutem rezerwatu jest malownicze ukszta?towanie terenu poprzecinanego w?wozami. Najstarszym w okolicy jest rezerwat „Zamczysko" po?o?ony w centralnej cz??ci Pasma Or?owi?skiego, który równie? chroni fragment lasu pierwotnego i cenny zabytek archeologiczny - wa? kamienny sprzed dwóch tysi?cy lat, który móg? by? u?o?ony przez Celtów w celach kultowych. Nad wod?! Zalew Borków to najwi?kszy akwen w gminie Daleszyce i jedna z najwi?kszych lokalnych atrakcji turystycznych. Ka?dego lata pla?a nad zalewem gromadzi spragnionych odpoczynku urlopowiczów. Atutem k?pieliska jest molo i malownicze otoczenie: zalew jest otoczony lasem i deptakiem spacerowym. Poza zalewem w Borkowie, wytchnienia nad wod? mo?emy poszuka? tak?e nad akwenem Wojciechów (Szczecno-Komórki) oraz nad licznymi stawami i malowniczo meandruj?cymi rzekami. Miasto Daleszyce po?o?one jest w dolinie Belnianki (dop?yw Czarnej Nidy). Podziwiana przez turystów, jak i kajakarzy jest rzeka Lubrzanka, w okolicach Sukowa do Lubrzanki wpada rzeka Warkocz, która uchodzi z po?udniowego stoku ?ysicy, a jej dolina zosta?a decyzj? Komisji Europejskiej obj?ta na terenie gminy ochron? programu Natura 2000, poniewa? znajduj? si? tu rzadkie gatunki ptaków i ryb. Pieszo i na prze?aj Przez miasto Daleszyce przebiega niebieski szlak turystyczny z Ch?cin do ?agowa. Ca?y szlak ma d?ugo?? 69km, na terenie gminy Daleszyce 24,5km; zaczyna si? tutaj na wysoko?ci przystanku MPK w Mójczy, biegnie przez góry Zalasn? (321m n.p.m.) i Otrocz (372m n.p.m.), miejscowo?? Niestachów, gór? Sikorz? (361m n.p.m.), Brzechów, miasto Daleszyce, Niwy, gór? Wrze?nia (373m n.p.m.), Gór? Sto?ow? (414m n.p.m.), Rezerwat Cisów, gór? W?ochy (427m n.p.m.) i miejscowo?? Wide?ki (tutaj z kolei zaczyna si? szlak turystyczny ?ó?ty prowadz?cy do Szyd?owa). Aktywn? rekreacj? i smak adrenaliny proponuj? te? organizatorzy cyklicznych biegów prze?ajowych organizowanych wiosn? na terenie daleszyckich lasów. Edukacja ekologiczna Na terenie Cisowsko-Or?owi?skiego Parku Krajobrazowego wyznaczono przyrodnicz? ?cie?k? dydaktyczn? "Cisów - Góra Wrze?nia - Daleszyce", o d?ugo?ci 10,5km. Jej przej?cie trwa ok. 5 godzin. Co zobaczymy i czego dowiemy si? na tej trasie? Przystanki ?cie?ki dydaktycznej to: rezerwat przyrody „Cisów”; pomnik po?wi?cony pami?ci Powsta?ców Styczniowych i Partyzantów II wojny ?wiatowej; „rumowisko skalne” – pomnik przyrody nieo?ywionej (cz??? zbocza Góry Wrze?nia); naturalne odnowienie jod?owe (stanowisko ro?lin chronionych i rzadkich); zadrzewienie ?ródpolne (rodzaje i ich rola); czynniki degraduj?ce ?rodowisko (dzikie wysypisko ?mieci); zabytkowy ma?omiasteczkowy uk?ad urbanistyczny z XVI – XIX w.; ko?ció? parafialny p.w. ?w. Micha?a Archanio?a w Daleszycach. Szlaki rowerowe Najpopularniejsz? atrakcj? dla cyklistów jest dzi? Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo, który na terenie gminy Daleszyce biegnie przez miejscowo?ci: Suków, Marzysz, Kaczyn, S?opiec, Borków i Trzemosna. Szlak wiedzie w sumie przez pi?? województw wschodniej Polski (warmi?sko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, podkarpackie i ?wi?tokrzyskie), ma d?ugo?? niemal 2tys. km, na terenie województwa ?wi?tokrzyskiego 203km. ?cie?ka rowerowa zosta?a te? udost?pniona cyklistom wzd?u? nowo wybudowanej obwodnicy Sukowa i Daleszyc. Przez gmin? przebiegaj? te? inne szlaki rowerowe: Kielce – Suków (czarny szlak, 10km); Suków – Pasieka( niebieski szlak, 40km); p?tla wokó? Daleszyc (czerwony szlak, 24km); Borków - Wojciechów – S?opiec – Borków (szlak ?atwy, ok. 24 km).
Kielce – Suków (czarny szlak), który prowadzi przez Kielce Skoczni? - Dyminy – Borki - Babie - Modrzewie – Suków; szlak jest okre?lony jako ?atwy, ma nieco ponad 10km d?ugo?ci, mo?na go pokona? w jedn? godzin?.
P?tla wokó? Daleszyc (czerwony szlak): Daleszyce - Podkranów – S?opiec Rz?dowy – Niestachów – Brzechów (Nowiny – Pipa?y – Przygan) - Daleszyce; rodzaj szlaku ?atwy, czas ok. 1,5-3 godzin, d?ugo?? szlaku 24 km.
Je?dziectwo i „bia?e szale?stwo” Ukszta?towanie terenu gminy Daleszyce, w której ?agodne wzniesienia s?siaduj? z dolinami, sprzyja turystyce konnej. Jazd? mo?na doskonali? pod okiem instruktorów w o?rodkach hippiki, zaawansowani w je?dziectwie mog? z ko?skiego grzbietu na w?asn? r?k? zwiedza? okolic?, a dla tych, którzy od jazdy wierzchem preferuj? inne przeja?d?ki, proponujemy bryczki i sanie, dost?pne w niektórych o?rodkach wypoczynkowych i gospodarstwach agroturystycznych. Ziemia Daleszycka ma swój niew?tpliwy urok tak?e zim?. Wtedy dla pocz?tkuj?cych i zaawansowanych mi?o?ników bia?ego szale?stwa otwiera si? O?rodek Narciarski w Niestachowie. Stok rozci?ga si? na zboczu góry Otrocz (372 m n.p.m.), znajduj? si? tu ?agodne trasy o d?ugo?ci od 80 do 450m i powierzchni 4 ha. Na szczyt dostaniemy si? wyci?gami orczykowymi, jest te? przedszkole narciarskie dla pocz?tkuj?cych. W pobli?u zlokalizowana jest wypo?yczalnia sprz?tu, o?rodek obs?uguje szko?a narciarska z instruktorami narciarstwa i snowboardingu. Lokalne imprezy O atrakcyjno?ci gminy Daleszyce ?wiadcz? równie? cykliczne imprezy, które gromadz? co roku mieszka?ców i go?ci na wspólnej zabawie i kultywowaniu lokalnych tradycji. Najwi?ksz? imprez? jest dwudniowy daleszycki Jarmark na ?w. Micha?a, organizowany na prze?omie wrze?nia i pa?dziernika; w pierwszym dniu prezentuj? si? lokalne zespo?y ?piewacze, w drugim – organizowane s? atrakcje, których zwie?czeniem jest wyst?p „gwiazdy wieczoru”. Podczas Jarmarku przyznawane s? Z?ote Wagi, nagrody Burmistrza Miasta i Gminy Daleszyce, który w ten sposób honoruje dzia?ania na rzecz promocji gminy. Na swoje nagrody mog? te? liczy? przedstawiciele ?wiata kultury, którzy corocznie spotykaj? si? na podsumowaniu roku kulturalnego w gminie Daleszyce, czyli tzw. Cecyliadzie. Do kalendarza imprez na dobre wpisa? si? „Dzie? Dziecka”, w którym to najm?odsi pokazuj? swoje talenty i bawi? si? na ogromnym placu zabaw. Bogactwo kulturalne i obrz?dowe gminy prezentowane jest podczas corocznych Do?ynek Gminnych. Tradycyjnie jest to podsumowanie letnich zbiorów i okazja, by podzi?kowa? rolnikom za ich ci??k? prac?. To tak?e widowiskowe ?wi?to z prezentacj? i obta?cowaniem wie?ców do?ynkowych. W ka?dym so?ectwie, od pocz?tku lata do jesieni niemal co tydzie? mo?na bawi? si? na lokalnych festynach, podpatrze?, co so?ectwa maj? do zaproponowania zwiedzaj?cym, spróbowa? lokalnych przysmaków. Imprezy niejednokrotnie maj? ju? swoje tematy przewodnie, jest np. festyn jagodowy w Smykowie, grzybowy w Niwach czy biesiada miodowa w Wide?kach. Historia i zabytki O bogactwie historycznym i kulturalnym gminy ?wiadcz? jej zabytki oraz d?uga i burzliwa przesz?o??. Pierwsze wzmianki o Daleszycach pochodz? ju? z 1221r. z kronik Jana D?ugosza. Po?o?one na starym trakcie komunikacyjnym by?y osad? ksi???c?, a za spraw? nada? królewskich sta?y si? wsi? biskupów krakowskich. W 1569r. Daleszyce otrzyma?y prawa miejskie, które jednak zosta?y im zabrane w 1869r. za pomoc powsta?com styczniowym, a przywrócone w 2007r. Dramatyczne dzieje osady przypad?y na lata wojny ze Szwedami oraz na rok 1880, kiedy po?ar strawi? niemal wszystkie domostwa. Po raz drugi Daleszyce sp?on??y w 1944r, z r?k hitlerowców, w odwecie za dzia?ania partyzanckie. Burzliwa historia zostawi?a w Daleszycach swoje ?lady. W stolicy gminy warto obejrze? zespó? ko?cio?a parafialnego pw. ?w. Micha?a, cmentarz z kaplic?, kapliczk? przydro?n? pw. ?w. Jana Nepomucena (przy drodze na Górno), a tak?e ca?y uk?ad urbanistyczny Daleszyc z XVI-XIXw. W gminie stoj? jeszcze liczne drewniane budynki, które ?wiadcz? o bli?szej lub dalszej historii poszczególnych miejscowo?ci. S? te? inne pere?ki architektury, a nawet legenda… W S?opcu Rz?dowym warto zobaczy? dwór i pozosta?o?ci m?yna wodnego. W Szczecnie – ruiny zespo?u dworskiego. W Cisowie – ko?ció? parafialny ?w. Wojciecha, w którym stoi figura ?w. Micha?a Archanio?a przydeptuj?cego diab?a. Z figur? wi??e si? legenda, która g?osi, ?e diabe? w cisowskim ko?ciele pojawi? si?, poniewa? przeszkadza? w budowie ko?ció?ka w 1758r. Budowa trwa?a prawie pó? wieku, poniewa? diabe? nocami obraca? wszystko, co powsta?o, w gruz, ale w ko?cu mieszka?cy zaczaili si? na licho, schwytali je i zamurowali w ?wi?tyni. Do dzi? diab?a mo?na w ko?ciele ogl?da? pod stop? zwyci?skiego archanio?a. Cisów ma te? swoj? bogat? histori?: ko?ció? i okoliczne lasy by?y schronieniem partyzantów i powsta?ców. Na t? pami?tk? w ko?ciele znajduje si? obraz Matki Bo?ej AK-owskiej Cisowskiej oraz tablice po?wi?cone partyzantom AK z oddzia?u „Wybranieckich", których mieszka?cy Cisowa wspierali chlebem i schronieniem. W okolicy kwaterowali te? m.in. genera?owie Powstania Styczniowego Marian Langiewicz, Józef Hauke-Bosak, pu?kownicy Dionizy Czachowski i Karol Kalita-R?baj?o ze swymi ?o?nierzami. Zosta? d?u?ej! Odkrywanie uroków ziemi daleszyckiej mo?e sta? si? wspania?? przygod?, dla której warto zatrzyma? si? na terenie gminy na d?u?ej. Bazy noclegowej nie brakuje; otwarte dla go?ci s? hotele, o?rodki wypoczynkowe i kilkadziesi?t gospodarstw agroturystycznych, w których nie tylko odpoczniemy, ale te? odkryjemy lokalne tradycje, podejrzymy gospodarski obrz?dek, spróbujemy regionalnej kuchni i rozsmakujemy si? w przyrodzie. Stali bywalcy, zw?aszcza zm?czeni zgie?kiem ?ycia miejskiego, nazywaj? nasz? gmin? „oaz? wypoczynku”, w której znale?? mo?na harmoni? mi?dzy relaksem a bod?cami zewn?trznymi. W lasach znajdziemy enklawy ciszy i czystego powietrza, a w?druj?c dalej zachwycimy si? licznymi zabytkami kultury czy miejscami pami?ci narodowej. Takiego pogodzenia wra?e? w granicach naszej gminy gor?co Pa?stwu ?yczymy.
Do daleszyckiej krainy zapraszaj?:
| ||